„Wybadać codzienność”
Przed nieco ponad dziesięciu laty, znany polski antropolog kultury, Roch Sulima, zauważał, że „codzienność” to nie tylko synonim pożądanej „normalności”. Jest ona bowiem „potężną modą, towarem, a przy tym rzeczywistością mitopodobną, totalizujacą, o dużej mocy oddziaływania”. Oczywiście od tamtego czasu – w coraz bardziej zglobalizowanym za sprawą nowych technologii i mediów ludzkim uniwersum – zaszło wiele istotnych zmian. Znaczenie problematyki „codzienności”, nie tylko nie straciło na ważności, ale stało się jeszcze bardziej kluczowe dla zrozumienia współczesnego świata. Liczne media społecznościowe nakłaniają do kadrowania i wykrawania scen z naszego życia codziennego – do wizualizowania i upubliczniania doświadczeń kulinarnych, rekreacyjnych (hobbies), podróżniczych, ale też osiągnięć zawodowych. To jednak tylko jeden z wymiarów „everyday life”. Przybierający na sile populizm stawia „zwykłego człowieka” z jego codziennością i tzw. zdrowym rozsądkiem naprzeciw nieodpowiedzialności oraz arogancji „elit” politycznych i ekonomicznych – niezaineresowanych rzeczywistymi problemami. Tymczasem żyjemy w świecie antropogenicznych zmian klimatu, kryzysów gospodarczych, globalnych pandemii, ograniczania swobód obywatelskich (możliwości samostanowienia o własnym ciele, a wraz z tym m. in. kwestionowania równości płci, negowania praw mniejszości seksualnych, etnicznych, religijnych oraz biopolitycznej kontroli ludności ze strony państwa. Wszystko to prowokuje do intensyfikacji i aktualizacji refleksji na temat codzienności. Nie przesądzamy o charakterze czy też kształcie związków pomiędzy „codziennością” a wyżej wymienianymi przemianami. Chcielibyśmy otworzyć dyskusję o przydatności kategorii „codzienności” dla rozumienia globalnej współczesności. Jak przeobraża się nasza codzienność? Jak funkcjonuje jako forma dyskursu? Gdzie przebiega granica między tym, co pospolite, a tym, co nadzwyczajne? W jaki sposób działania, nawyki i rutyny warunkują jej dynamikę?
Temat codzienności stanie się główną osią najbliższego numeru „Kultury–Historii–Globalizacji”.
[ENG]
Upcoming issue of Kultura–Historia–Globalizacja / Culture–History–Globalisation (30/2023)
Exploring everyday
A little over a decade ago, the well-known Polish cultural anthropologist Roch Sulima noted that „everyday life” is not only a synonym for the desired „normality.” For it is „a powerful fashion, a commodity, and at the same time a myth-like, totalizing reality with great power of influence.” Of course, since then – in a human universe increasingly globalized by new technologies and media – many important changes have taken place. The importance of the issue of „everyday life,” not only has not lost its relevance but has become even more crucial to understanding the modern world. Numerous social media urge us to frame and crochet scenes from our daily lives – to visualize and publicize culinary experiences, recreational activities (hobbies), travel, but also professional achievements. However, this is only one dimension of „everyday life.” The populism that is gaining momentum pits the „common man” with his everyday life and so-called common sense against the irresponsibility and arrogance of political and economic „elites” – uninterested in real problems. Meanwhile, we live in a world of anthropogenic climate change, economic crises, global pandemics, restrictions on civil liberties (the possibility of self-determination over one’s own body, and with it, among other things, the questioning of gender equality, the denial of the rights of sexual, ethnic, religious minorities, and biopolitical control of the population by the state. All this provokes an intensification and updating of reflections on everyday life. We do not prejudge the nature or shape of the relationship between „everyday life” and the above-mentioned transformations. We would like to open a discussion about the usefulness of the category of „everydayness” for understanding global contemporaneity. How is our everyday transformed? How does it function as a form of discourse? Where is the line between the common and the extraordinary? How do actions, habits and routines condition its dynamics?
The topic of everyday life will become the main axis of the upcoming issue of Culture-History-Globalization.