Abstrakt
Przyglądając się kanonowi lektur w polskich szkołach od pierwszej klasy szkoły podstawowej do czwartej klasy szkoły średniej, nie sposób nie zauważyć, że na każdym etapie naszej edukacji jesteśmy uczeni o wojnie. Jest to wojna sensu stricto, toczona w Polsce lub poza jej granicami lub wojna metaforyczna – tocząca się wewnątrz człowieka, wojna z systemem czy nawet wojna społeczna.
Pojawia się pytanie: dlaczego? Odpowiedź jest prosta: żeby pamiętać. Od najmłodszych lat mamy pamiętać o historii naszego kraju (i świata), a co za tym idzie – historii naszych rodzin. Mamy pamiętać, żebyśmy nie powielali błędów przodków, żebyśmy uważali na niebezpieczne zachowania szeroko definiowanych przywódców, żebyśmy z pełnym przekonaniem mogli mówić: „never again”.
Obecna sytuacja na świecie pokazuje nam, że jednak wciąż zapominamy. W artykule najpierw po krótce omawiam kanon lektur, wskazując na najważniejsze dzieła, kształtujące świadomość polskich uczniów i, co za tym idzie, postrzeganie przez nich wojny. Z drugiej strony pokazuję też, że wiecznie zapominamy. Dowodem na to jest chociażby nasilenie (a być może uwidocznienie) nastrojów antysemickich w Polsce i Europie po 7 października 2023 roku. Przy omawianiu owych nastrojów społecznych, skupiam się nie tyle na ogóle, ile na osobistych doświadczeniach związanych z dyskursem na temat wojny 7 października wewnątrz polskiej akademii.
Słowa kluczowe
wojna, lektury szkolne, edukacja, Izrael, Palestyna
Man is a necessary evil, or how, when we want to remember, we keep forgetting
Abstract
Looking at the literary cannon in Polish schools from the first grade of primary school to the fourth grade of high school, it is impossible not to notice that at every stage of our education we are taught about war. It may be a literal war, fought in Poland or abroad, or a metaphorical war – taking place inside of the one’s mind, a war against the system or even a social war.
The question arises: why? The answer is simple: to remember. From an early age, we are supposed to remember the history of our country (and the world), and therefore the history of our families. We must remember to not to repeat the mistakes of our ancestors, to watch out for dangerous behavior of broadly defined leaders, so that we can confidently say: never again.
The current situation in the world shows us that we still forget. For this reason, in the article I first briefly discuss the literary cannon, pointing to the most important works that shape of the consciousness of Polish students and, consequently, their perception of the war. On the other hand, I am showing that we are still able to forget. This is evidenced by the intensification of anti-Semitic sentiments in Poland and Europe after October 7, 2023. When discussing these social moods, I focus not so much on the general, but on my personal experiences related to the discourse on the October 7 war within the Polish academy.
Key words
war, school readings, education, Israel, Palestine
Otwórz Artykuł