Nieznośna pokusa wojny

Maciej Michalski

Abstrakt

Celem artykułu jest omówienie różnych aspektów fascynacji wojną, które pojawiają się zarówno w pismach myślicieli, jak i w wojennych relacjach. Zrozumienie tego, czym wojna może kusić jej uczestników, może bowiem pomóc w ich zrozumieniu i przeciwdziałaniu im. Afirmacja konfliktów zbrojnych pojawia się m.in. u Georga W.F. Hegla, Friedricha Nietzschego, ale też u Emmanuela Lévinasa, Jana Patočki czy Rogera Caillois. Pojawiające się w ich pismach uzasadnienia dotyczą zarówno zbiorowości (państwa), jak i jednostek, a w relacjach z wojen odpowiadają docenieniu wojny ze względu na budowanie solidarności i braterstwa, upodmiotowienie przez przemoc, poczucie przeżywania „prawdziwego życia” i wojennej ekstazy. Te racjonalizacje wojny zaprezentowane są w artykule przede wszystkim na przykładzie wybranych tekstów niefikcjonalnych konceptualizujących doświadczenia wojenne od początku XX wieku do wojny w Ukrainie. 

Słowa kluczowe

wojna, konceptualizacje, racjonalizacje, literatura niefikcjonalna

Abstract

The aim of the article is to discuss various aspects of the fascination with war, which appear both in the writings of thinkers and in war narratives. An affirmation of armed conflicts appears, among others, in writings of Georg W.F. Hegel, Friedrich Nietzsche, but also of Emmanuel Lévinas, Jan Patočka and Roger Caillois. The justifications appearing in their writings concern both the community (the state) and individuals, and in narratives on wars they correspond to the appreciation of war in terms of building solidarity and brotherhood, empowerment through violence, a sense of experiencing „real life” and war ecstasy. These rationalizations of war are presented in the article primarily on the example of selected non-fictional texts conceptualizing war experiences from the beginning of the twentieth century to the war in Ukraine.

Key words

war, conceptualization, rationalization, non-fictional literature

Otwórz Artykuł