(Nie)codzienność lwowskich studentów po ataku Rosji na Ukrainę

Małgorzata Felińska

Abstrakt

24 lutego 2022 roku Rosja dokonała brutalnego ataku na Ukrainę. Zmobilizowano armię i rozpoczęły się walki na froncie. Jak jednak, w pierwszym okresie po rozpoczęciu wojny, wyglądało wówczas życie codzienne lwowskich studentów, którzy pozostali w ojczyźnie? Na potrzeby niniejszych badań wykorzystano jednostkę analizy w postaci pamiętników wywołanych. Jest to podstawowe i klasyczne studium pamiętnikarskie, a zatem metoda dokumentów osobistych. W ramach SOR-WAR Project zebrano materiał badawczy w postaci 15 pamiętników studentów socjologii Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki we Lwowie. Wspomnienia obejmują okres od początku wojny do maja 2022 r., wobec tego kluczowe trzy miesiące od ataku na Ukrainę. W badaniach uwaga została skupiona wokół subiektywnych doświadczeń życiowych. Wykorzystałam metodę analizy treści F. Schützego, w której istotne są językowe wartości wypowiedzi, metoda sekwencyjnej analizy treści. Autonarracja zdaniem autorki pozwala na zbadanie fenomenu codzienności bez konieczności przełamania językowej bariery polsko-ukraińskiej. Istotna jest także autorefleksja respondenta, który sam może wybrać czas oraz miejsce, by dokonać rekonstrukcji wspomnień oraz poddać refleksji temat wpływu wojny na jego biografię. Podejście to pozwoliło na uzupełnienie perspektywy doświadczenia wojny przez ludzi młodych, studentów. Pod wpływem nowych warunków społeczno-historycznych, istotne stało się zbadanie tworzenia się nowej codzienności. Stary układ został zburzony, a w konsekwencji nastąpiły zmiany w układzie strukturalnym. Rzeczywistość we Lwowie stała się niecodzienna. Każdego dnia studenci kilkakrotnie skrywali się w schronach. W tle codziennych obowiązków, takich jak praca czy studia – rozbrzmiewały wybuchy i alarmy. Częścią codzienności stała się także pomoc dla tych, którzy walczą na froncie. Ludzie uciekający przed wojną, przyjmowanie pod swoje dachy dalszej rodziny oraz obcych, poczucie zagrożenia, wrogości – to tylko niektóre aspekty nowej rzeczywistości dla mieszkańców Ukrainy. Z czasem jednak to, co zadziwiało i przerażało na początku wojny stało się rutyną, do której mieszkańcy Lwowa po prostu przywykli. Niecodzienność stała się codziennością.

Słowa kluczowe

wojna, Ukraina, Lwów, Rosja, badania biograficzne, metoda pamiętnikarska, codzienność, zmiana społeczna, bezpieczeństwo, studenci

(Not)everyday life of Lviv students after Russia’s attack on Ukraine

Abstract

On 24 February 2022, Russia launched a brutal attack on Ukraine. The army was mobilized, and fighting began on the front. To establish what the daily life of Lviv students who remained in their homeland was like in the wake of the way, a research study was launched using diaries as a unit of analysis. The research was carried out as a basic and classic diary study based on the personal document method. As part of the SOR-WAR Project, the research material was collected in the form of 15 diaries of sociology students at the Ivan Franko National University in Lviv. The memories covered the key three months following the attack on Ukraine, from the beginning of the war until May 2022. The focus of the research was on the respondents’ subjective life experiences. I used the Fritz Schutze’s method of content analysis, which relies on the linguistic values of statements and sequential content analysis. I believed that self-narrative would make it possible to explore everyday life without breaking the Polish-Ukrainian language barrier. Respondents’ self-reflection was also an important factor as they could themselves choose when and where to reconstruct their memories and reflect on the impact of the war on their biographies. This approach yielded a complementary perspective on the experience of the war by young people(university students). In view of the new socio-historical conditions, it was important to examine the construction of a new everyday life. The old system was demolished, and structural changes ensued. The reality in Lviv became unusual. Students had to hide in shelters several times every day. Explosions and alarms sounded in the background of everyday duties, such as work and study. Helping those fighting on the front also became part of everyday life. Some other aspects of the new reality for the population of Ukraine included people fleeing the war, hosting extended family and strangers in one’s home, and experiencing threat and hostility. Over time, things that were astonishing and frightening at the on set of the war became routine, and the residents of Lviv simply became accustomed to them. Uncommonness became everyday reality.

Keywords

war, Ukraine, Lviv, Russia, biographical research, diary method, everyday life, social change, security, students

Otwórz Artykuł