Luksus egalitarny? Papierosy w krajach bloku wschodniego

Mikołaj Stachera

Abstrakt

Konsumpcja wyrobów tytoniowych łączyła zarówno pracowników rolnych, robotników jak i intelektualne oraz polityczne elity krajów bloku wschodniego. Etykiety paczek papierosów prezentowały nie tylko treści propagandowe, ale miały również, tak jak w krajach kapitalistycznych, podkreślać jakość i wyrafinowanie wyrobów tytoniowych. Tym samym podział na palaczy danych marek niekiedy prowadził do rozłamów w społeczeństwie (w założeniu egalitarnym). Papierosy w okresach niedoboru i trudnej sytuacji gospodarczej były również ważnym towarem wymiennym. Stanowiły rodzaj waluty zastępczej (były powszechnie akceptowalne, względnie bezterminowe i łatwo mierzalne). Prezentowany tekst dokonuje analizy konsumpcji wyrobów tytoniowych i jej wpływ na codzienność mieszkańców państw bloku wschodniego (ZSRR, Rumunii, Polski oraz Bułgarii), obejmuje analizę wizualną oraz tekstową paczek papierosów jak i wpływ palenia na politykę, kulturę oraz relacje międzyludzkie. 

Słowa kluczowe

kraje bloku wschodniego, papierosy, tytoń, zwyczaje konsumpcyjne

An Egalitarian Luxury: Cigarettes in the Eastern Bloc

Abstract

The consumption of tobacco products united farm laborers, workers , and the intellectual and political elites of the Eastern Bloc. The labels of cigarette packs not only conveyed propaganda content, but also were intended to emphasize the quality and sophistication of tobacco products, like in the capitalist countries. Thus, the division into smokers of different brands sometimes produced divisions in a supposedly egalitarian society. Cigarettes were also an important interchangeable commodity in the periods of scarcity and economic hardship. They were a substitute currency (they were widely accepted, relatively durable, and easily quantifiable). This paper analyzes the consumption of tobacco products and its impact on the daily lives of people in the Eastern Bloc (the USSR, Romania, Poland, and Bulgaria), provides a visual and textual analysis of cigarette packets, and discusses the impact of smoking on politics, culture, and human relations.

Keywords

Eastern Bloc, cigarettes, tobacco, consumption habits

Otwórz Artykuł