Otwarte społeczeństwa, otwarte granice — marzenie, utopia czy projekty?

Joanna Hańderek

Otwarte społeczeństwa, otwarte granice — marzenie, utopia czy projekty?

W moim artykule będę starała się pokazać dwa procesy: jeden opisany przez takich badaczy jak Alexander Betts, który w „Forced Migration and Global Politics” pokazuje inną stronę globalizacji: globalnej migracji, strachu i upokorzenia, szukając globalnych narzędzi takich jak prawo i polityka międzynarodowa – dla pomocy i zrozumienia uchodźctwa, które obecnie staje się już problemem o zakresie globalnym. A z drugiej strony będę starała się pokazać czarne strony pomocy humanitarnej i „uchodźczego kryzysu”, które widać choćby w przedmiotowym traktowaniu uchodźców (Linda Polman „Karawana Kryzysu”), zamykaniu przed nimi drzwi, czy kryminalizowaniu ich samych (Patrick Kingsley „Nowa Odyseja”).

W artykule przede wszystkim chodzi mi o pokazanie, iż globalizacja daje pewne idee i możliwości pozytywne: jak otwarcie się na drugiego człowieka, możliwość poznania inności, współpracy i budowania nowych relacji. Prawo międzynarodowe, polityka ekonomiczna i społeczna, to wszystko może dać duże nadzieje. Z drugiej strony ciągle musimy mierzyć się z lękami wobec inności i niechęcią do obcości tak jakby granice państw czy naszych możliwości poznawczych nigdy wcześniej nie były otwarte, tak jakby ciągle procesy globalizacyjne były tylko utopią. Ksenofobia, nacjonalizmy, czy zwykła obojętność powodują, że ciągle pomoc humanitarna, czy zjawisko uchodźctwa, traktowane jest jako karta przetargowa w polityce, czy budowaniu zamykających idei, a nie rzeczywistość społeczna którą należy zmienić. Będę zatem chciała postawić tezę, iż globalizacja może być zbiorem ważnych dla nas idei, potrzeba jednak przepracować naszą mentalność – ciągle posiadającą tendencję do ucieczki w zamknięte lokalności czy wykluczające wspólnoty.

Słowa kluczowe: globalizacja, Inni, wykluczenie, uchodźcy

Open Societies, Open Borders — Dream, Utopia or Projects?

In the paper I analyze two processes. The first one was described by Alexander Betts, who in „Forced Migration and Global Politics” revealed the different side of globalization: of fear and humiliation accompanying the global migration. Betts discussed tools like international law and migration, and their capacity to resolve the problems of global migration. I will also reveal the dark side of humanitarian aid and refugee crisis, namely the objectification (Linda Polman — “The Crisis Caravan”), as well as rejection, or even criminalization of refugees (Patrick Kingsley — “The New Odyssey”).

In the paper I attempt to reveal that globalization provides us with certain positive ideas and possibilities, namely openness to other people, opportunity to encounter someone significantly different from us, or cooperation. International law, economic and social politics give us hope. On the other hand we must constantly face the fear of otherness, as if the borders of our countries have never been opened before, and as if globalization was purely utopian. Due to xenophobia, nationalism or mere indifference, migration is often treated as a political bargaining chip, and not as an inherent part of our social reality which requires to be carefully analyzed and changed. I shall argue that globalization provides us with valuable ideas, yet in order to discover their benefits we must change our mindset. More precisely, we must inhibit our tendency to seek shelter in closed communities.

Keywords: globalization, exclusion, Others, refugee

Otwórz Artykuł