Komunikacja Wschodu z Zachodem jako główny czynnik budujący kulturę Starego Świata
Jeżeli jako jedwabny szlak potraktować zespół lądowych połączeń komunikacyjnych od Atlantyku do Pacyfiku to jego znaczenie staje się kluczowe dla przemian kultury w Europie, Azji i Afryce. Przede wszystkim wzdłuż tak rozkładających się dróg rozprzestrzeniały się osiągnięcia tzw. rewolucji neolitycznej. Wzdłuż połączeń Wschodu z Zachodem rozchodziły się także osiągnięcia cywilizacji epoki brązu, później natomiast funkcjonował jedwabny szlak. Użytkowanie tych samych tras powodowało również głębokie przemiany polityczne. Często wywoływane były one przez ludy nomadyczne. Zjawisko to czytelne było wzdłuż całego szlaku od Chin, przez Indie, Iran i Bliski Wschód do Europy. Wydaje się, że jako swego rodzaju kontynuacje tego procesu można traktować ekspansję terytorialną Rosji w czasach nowożytnych. Czy w dobie transportu morskiego i lotniczego oraz elektronicznej wymiany informacji lądowe połączenie Wschodu z Zachodem ma szanse odegrać podobną rolę jak w przeszłości? Wydaje się, że obecne warunki są całkowicie różne — w związku z tym odmienne muszą być też efekty.
Key words: Asia, Europe, steppes, communication, exchange
Otwórz Artykuł